Żelazo – pomocnik czy wróg u pacjentów z celiakią?

Jak zadbać o zdrowie jelit podczas leczenia niedokrwistości?

Bierzesz żelazo na niedokrwistość? Twoje jelita mogą nie być z tego zadowolone, zwłaszcza jeśli masz celiakię lub inne choroby zapalne jelit.

Najnowsze badania i wypowiedzi ekspertów z konferencji „Mikrobiota jest Kobietą” 2025 w Szczecinie pokazują jasno: doustna suplementacja żelaza to broń obosieczna. Owszem, pomaga w leczeniu niedokrwistości, ale jednocześnie może siać spustoszenie w mikrobiocie jelitowej – zwłaszcza u osób z celiakią czy chorobami zapalnymi jelit.

Czy da się zminimalizować te skutki uboczne suplementacji żelazem i zwiększyć jego przyswajalność z diety? Naukowcy twierdzą, że tak – a rozwiązaniem jest super bakteria Lactiplantibacillus plantarum 299v (znana m.in. z preparatu SANPROBI IBS).

Niedokrwistość – cichy wróg miliardów ludzi

Czy wiesz, że na świecie ponad 2 miliardy osób cierpi na niedokrwistość, czyli anemię?

To współczesna pandemia, która dotyka ludzi w każdym wieku i z różnych przyczyn. Kogo najczęściej dotyka anemia? •

1 na 4 dzieci na świecie cierpi na niedokrwistość.
Około 25% kobiet w ciąży ma anemię – a to zwiększa ryzyko powikłań zarówno dla mamy, jak i dla dziecka.
Kobiety w wieku rozrodczym (szczególnie z obfitymi miesiączkami).
Osoby z celiakią, chorobami zapalnymi jelit, zespołem jelita nadwrażliwego i innymi zaburzeniami wchłaniania.
Osoby z nadwagą i otyłością, bo ich organizm często ma przewlekły stan zapalny, który zaburza metabolizm żelaza.

Niedokrwistość – cichy wróg miliardów ludzi

Niedokrwistość TRZEBA leczyć!

- Niedokrwistość z niedoboru żelaza to zawsze sygnał alarmowy – podkreślał prof. dr hab. n. med. Wojciech Marlicz (na zdjęciu obok), gastroenterolog z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, na konferencji „Mikrobiota jest kobietą” w marcu 2025 roku. – Dlatego pacjentowi zlecamy gastroskopię, kolonoskopię i inne badania, by wyjaśnić przyczynę, a nie od razu leczyć niedokrwistość.

Jej przyczyny mogą leżeć m. in.: w chorobach szpiku kostnego, dysbiozie (zaburzeniach mikrobioty jelitowej), nowotworach, wrzodach, niedoborach witaminę B 12 i kwasu foliowego, RZS, celiakii, toczniu …. Lista jest długa.

Jedno jest pewne: niedokrwistość, po wykryciu przyczyny, trzeba leczyć. Nie daj sobie wmówić, że „taka Twoja uroda”.

Skutki długotrwałego niedoboru żelaza są bowiem bardzo poważne. To m. in.: niewydolność serca, osłabienie odporności, a u kobiet w ciąży – ryzyko przedwczesnego porodu i zahamowania wzrostu dziecka.

Ale czy wiesz, że żelazo szkodzi jelitom?

Jednak doustne preparaty żelaza, choć skuteczne w podnoszeniu poziomu hemoglobiny, mają swoje ciemne strony. W badaniach pokazano, że:

Nadmiar żelaza zmienia skład mikrobioty jelitowej, promując wzrost niekorzystnych bakterii, takich jak Salmonella i E. coli.
Dochodzi do spadku bakterii probiotycznych, takich jak Lactiplantibacillus czy Bifidobacterium.
Może dojść do rozszczelnienia bariery jelitowej, co sprzyja stanom zapalnym – jest to szczególnie niebezpieczne u osób z nieswoistymi zapaleniami jelit czy celiakią.

U wielu pacjentów pojawiają się objawy ze strony przewodu pokarmowego: bóle brzucha, wzdęcia, nudności, zgaga, odbijanie, zaparcia, a nawet wymioty i cofanie pokarmu. Blisko połowa pacjentów leczonych doustnymi preparatami żelaza odczuwa skutki uboczne.

Ale czy wiesz, że żelazo szkodzi jelitom?

Celiakia i żelazo - trudny związek

Osoby z celiakią często cierpią na niedobory żelaza, zwłaszcza przed diagnozą lub w czasie nieprzestrzegania ścisłej diety bezglutenowej.

- U pacjentów z celiakią nabłonek jelita cienkiego jest nieszczelny. Dlatego występuje u nich bardzo duży napływ antygenów do wątroby, co skutkuje u niektórych stłuszczeniem wątroby i wysokimi wartościami enzymów wątrobowych – wyjaśniał prof. Wojciech Marlicz, gastroenterolog. – Na dodatek obserwujemy u nich zaburzenia mikrobioty jelitowej w dwunastnicy, zwłaszcza całkowity zanik pałeczek kwasu mlekowego, które też biorą udział we wchłanianiu żelaza.

Niestety, właśnie ci pacjenci są szczególnie narażeni na działania uboczne suplementacji żelazem:

ich jelita są już uszkodzone przez stan zapalny,
bariera jelitowa jest osłabiona,
mikrobiota – uboga i niestabilna.

Dodając do tego drażniące działanie żelaza, które również szkodzi mikrobiocie, mamy przepis na pogorszenie stanu zdrowia.

Probiotyk na ratunek – ale jeden konkretny

zmniejsza ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych podczas suplementacji żelazem, a tym samym mniej pacjentów rezygnuje z leczenia,
poprawia przyswajalność żelaza, dzięki czemu można zastosować niższe dawki,
jest bezpieczny dla kobiet w ciąży, dzieci i osób starszych, ma dobrze poznany i opisany mechanizm działania oraz profil genomowy.

Dodatkowe zalety teamu: probiotyk + żelazo

Prof. Marlicz podkreślił również, że sama terapia probiotykami i prebiotykami nie skoryguje poziomu żelaza, ale – i to jest świetna wiadomość – zwiększa wchłanialność żelaza z diety i poziom ferrytyny. Skuteczność potwierdzoną klinicznie wykazuje właśnie szczep Lactiplantibacillus plantarum 299v, zawarty w suplemencie SANPROBI IBS, w połączeniu z dietą bogatą w prebiotyki (czosnek, strączki, banany, cebula, tofu, szparagi, brokuły).

Co warto zapamietać?

Niedokrwistość to nie naturalny stan, ale choroba, której trzeba znaleźć przyczynę i zacząć leczenie.
Słuchaj swojego organizmu. Bóle brzucha, wzdęcia, nudności po żelazie to nie "normalne skutki uboczne", tylko sygnał, że coś jest nie tak - i można temu zapobiec.
Skutki uboczne w czasie zażywania żelaza znacząco (o blisko 50%) zmniejsza bakteria Lactiplantibacillus plantarum 299v zawarta w suplemencie SANPROBI IBS.
Probiotyki to nie moda – to medycyna. Stosowanie odpowiedniego szczepu może naprawdę poprawić komfort leczenia.

Artykuł powstał na podstawie wykładu z konferencji medycznej „Mikrobiota jest kobietą”, która odbyła się 8 marca 2025 w Szczecinie.

KOMENTARZE

Dodaj komentarz

Nick*

Treść wiadomości*

*Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Marta Krzyżanowska-Sołtysiak właściciela serwisu Bezglutenowamama.pl moich danych osobowych udostępnionych przeze mnie w formularzu na stronie internetowej www.bezglutenowamama.pl w celu publikacji komentarza oraz zgodnie z Polityką Prywatności oraz Regulaminem, z których treścią się zapoznałem i jest ona dla mnie jasna.